NVIDIA GeForce RTX 4070 SUPER – Recenzja, test
Spis treści
NVIDIA pozostawiła dość dużą przepaść wydajnościową między modelem GeForce RTX 4070, a RTX 4070 Ti (który początkowo oznaczono jako RTX 4080 12 GB). Przestrzeń ta z czasem została wykorzystana przez firmę AMD do wprowadzenia modelu Radeon RX 7800 XT. Nowy model RTX 4070 SUPER ma być praktycznie produktem na poziomie RTX 4070 Ti w oryginalnej cenie 600 USD za RTX 4070, tymczasem RTX 4070 Ti jest wycofywany z oferty produktowej i zastępowany przez model RTX 4070 Ti SUPER w oryginalnej cenie 800 USD, który trafia na rynek już w przyszłym tygodniu – w segmencie cenowym od 500 do 800 USD szykują się zatem duże zmiany. Nowy model RTX 4070 SUPER jest zalecany przez NVIDIA do gier AAA w rozdzielczości 1440p z maksymalnymi ustawieniami, łącznie z ray tracingiem. Mimo to, nawet oryginalny model RTX 4070 okazał się wystarczająco wydajny do gier w rozdzielczości 4K UHD – wystarczy trochę rozsądku przy ustawieniach gry lub skorzystanie z DLSS lub DLSS 3 Frame Generation.
Ponieważ RTX 4070 korzysta tylko z 46 spośród dostępnych 60 SM (strumieniowych procesorów) na układzie AD104, NVIDIA ma duże pole do manewru podczas kształtowania nowego GPU. RTX 4070 SUPER otrzymuje 56 SM, co jest bardzo bliskie 60 w przypadku RTX 4070 Ti. Następuje proporcjonalny wzrost innych komponentów, w tym 224 rdzenie Tensor, 56 rdzeni RT i 224 jednostek teksturujących (TMU), co łącznie daje wzrost zasobów SIMD o 21% w porównaniu do RTX 4070. NVIDIA maksymalizuje także liczbę ROP na układzie AD104, umożliwiając pracę wszystkich 80 z nich, w porównaniu do 64 w przypadku RTX 4070. Rozmiar pamięci podręcznej L2 na chipie został zwiększony do 48 MB z 36 MB w przypadku RTX 4070 SUPER, co teraz plasuje go na równi z modelem RTX 4070 Ti. Reszta podsystemu pamięci pozostaje niezmieniona, 12 GB pamięci GDDR6X o prędkości 21 Gb/s poprzez 192-bitową szynę pamięci, co daje przepustowość pamięci na poziomie 504 GB/s. Generacyjnie większa pamięć podręczna na chipie pomaga NVIDI zawęzić szynę pamięci, chociaż wielkość pamięci wzrosła w porównaniu nawet do poprzedniej generacji RTX 3070 Ti z 8 GB.
Jak wcześniej wspomnieliśmy, seria RTX 40 SUPER opiera się na istniejącej architekturze graficznej Ada Lovelace o wielkości 5 nm, co oznacza brak zmian funkcji, z wyjątkiem poprawy wydajności w określonych punktach cenowych. Ada wprowadza nowy rodzaj rdzenia CUDA z zwiększoną wydajnością IPC i obsługą nowych formatów matematycznych, a także porządkowanie wykonania shaderów, funkcję przyspieszającą ray tracing. Nowa, trzecia generacja rdzenia RT, oprócz zwiększonej wydajności przecięcia promieni, wprowadza przemieszczone mikrosiatki, umożliwiające większą złożoność obiektów ray tracing. Nowy komponent akceleratora przepływu optycznego umożliwia GPU rysowanie kolejnych klatek za pomocą sztucznej inteligencji, eliminując główną maszynę rastrową, co stanowi zasadę działania DLSS 3 Frame Generation.
RTX 4070 SUPER – Architektura
Architektura graficzna Ada zapowiada trzecią generację technologii NVIDIA RTX, będącą wysiłkiem w kierunku zwiększenia realizmu wizualizacji gier poprzez wykorzystanie śledzenia promieni w czasie rzeczywistym, bez ogromnej ilości mocy obliczeniowej wymaganej do generowania grafiki 3D opartej wyłącznie na śledzeniu promieni. Realizuje to poprzez połączenie tradycyjnej grafiki rastrowej z elementami śledzenia promieni, takimi jak refleksy, oświetlenie i globalne oświetlenie. Trzecia generacja RTX wprowadza nowe, bardziej wydajne rdzenie Ada CUDA, trzecią generację rdzenia RT, czwartą generację rdzenia Tensor oraz nowy procesor przepływu optycznego, komponent odgrywający kluczową rolę w generowaniu nowych klatek bez zaangażowania głównego potoku renderowania grafiki GPU. Architektura graficzna GeForce Ada, napędzająca RTX 4070 SUPER, wykorzystuje proces technologiczny TSMC o wymiarze 5 nm EUV w celu zwiększenia liczby tranzystorów.
Nowa karta graficzna GeForce RTX 4070 SUPER oparta jest na tym samym układzie AD104 co oryginalny RTX 4070 oraz RTX 4070 Ti. Ten pierwszy posiada znacznie ograniczoną liczbę elementów tego układu, podczas gdy ten drugi wykorzystuje go w pełni. RTX 4070 SUPER nie znajduje się dokładnie pośrodku między nimi, lecz bardziej zbliża się do RTX 4070 Ti. Spośród 60 fizycznie obecnych procesorów strumieniowych na układzie, RTX 4070 SUPER otrzymuje imponującą liczbę 56, co stanowi 93% dostępnych shaderów. W porównaniu, RTX 4070 aktywuje jedynie 46 procesorów strumieniowych, co daje zaledwie 76% z nich. Poza zwiększeniem liczby procesorów strumieniowych, NVIDIA wyposażyła RTX 4070 SUPER w pełne 48 MB pamięci cache L2 obecnej na układzie, w przeciwieństwie do zaledwie 36 MB w RTX 4070 oraz pełną liczbę jednostek ROP wynoszącą 80, w porównaniu do 64 w RTX 4070. To, co wyróżnia RTX 4070 SUPER od RTX 4070 Ti, to 4 procesory strumieniowe, co daje 512 rdzeni CUDA, brak podwójnych akceleratorów NVENC (RTX 4070 SUPER ma aktywowany tylko jeden z dwóch modułów NVENC, tak samo jak w RTX 4070) oraz wyższy poziom mocy TGP wynoszący 285 W w RTX 4070 Ti, podczas gdy TGP w RTX 4070 SUPER wynosi 225 W. Niższe limity mocy mogą wpłynąć na częstotliwość boost.
Z wykorzystaniem 56 spośród 60 aktywowanych procesorów strumieniowych, RTX 4070 SUPER cieszy się obecnością 7168 rdzeni CUDA, 224 rdzeni Tensor, 56 rdzeni RT, 224 jednostek TMU oraz 80 jednostek ROP. Jak wspomniano, ma pełne 48 MB pamięci cache L2, co sprawia, że jego podsystem pamięci powinien być identyczny jak w przypadku RTX 4070 Ti — otrzymujesz 12 GB pamięci GDDR6X o przepustowości 21 Gb/s, obsługiwanej przez 192-bitową magistralę pamięci.
Hierarchia komponentów układu AD104 o wymiarze 5 nm przypomina tę z kilku poprzednich generacji GPU firmy NVIDIA. Posiada interfejs PCI-Express 4.0 x16 obsługujący rozszerzalną pamięć BAR PCI-Express oraz 192-bitową magistralę pamięci GDDR6X, napędzającą 12 GB pamięci. Silnik GigaThread stanowi przednią część GPU jako procesor, kontrolujący ruch między pięcioma klastrami przetwarzania graficznego (GPC). Każdy z pięciu GPC na układzie AD104 posiada Silnik Rastrowy z 16 jednostkami ROP i sześć Klastrów Przetwarzania Tekstur (TPC). Każdy z tych klastrów zawiera dwa Procesory Strumieniowe (SM) oraz jednostkę Polimorficzną. Każdy SM zawiera 128 rdzeni CUDA podzielonych na cztery partycje. Połowa z tych rdzeni CUDA to czyste FP32, podczas gdy druga połowa jest zdolna do obsługi FP32 lub INT32. SM zachowuje zdolność równoczesnego przetwarzania matematyki FP32+INT32. SM zawiera również trzecią generację rdzenia RT, cztery rdzenie Tensor czwartej generacji, 48mb pamięci podręcznej oraz cztery jednostki TMU. Z sześcioma TPC na GPC w układzie AD104, suma SM wynosi 60. NVIDIA stworzyła model RTX 4070 SUPER poprzez wyłączenie dwóch TPC. AD104 posiada dwa akceleratory NVENC i jeden akcelerator NVDEC. Model RTX 4070 Ti ma oba moduły NVENC aktywowane, ale model RTX 4070 SUPER, podobnie jak RTX 4070, ma jeden z dwóch modułów NVENC wyłączony.
3rd Gen RT Core oraz Ray Tracing
Rdzeń RT trzeciej generacji przyspiesza najbardziej matematycznie intensywne aspekty śledzenia promieni w czasie rzeczywistym, w tym traversing BVH. Silnik przemieszczający mikrosiatki to rewolucyjna funkcja wprowadzona wraz z nową, trzecią generacją rdzenia RT. Podobnie jak cieniowanie siatek i tessellation miały głęboki wpływ na poprawę wydajności w przypadku złożonej geometrii rastrowej, umożliwiając deweloperom gier znaczne zwiększenie złożoności geometrycznej. DMM (Displaced Micro-Mesh) to metoda redukcji złożoności struktury danych hierarchii objętości ograniczającej (BVH), używanej do określania, gdzie promień przecina geometrię. Wcześniej BVH musiało uwzględniać nawet najmniejsze detale, aby właściwie określić punkt przecięcia. Architektura śledzenia promieni w Ada zyskuje również znaczną poprawę wydajności dzięki Shader Execution Reordering (SER), funkcji zdefiniowanej programowo, która wymaga uwagi ze strony silników gier, aby pomóc GPU w reorganizacji i optymalizacji wątków roboczych związanych ze śledzeniem promieni.
Opacity Micro Meshes
Mikrosiatki Nieprzezroczystości (OMM) to nowa funkcja wprowadzona w Ada w celu poprawy wydajności rasteryzacji, zwłaszcza w przypadku obiektów posiadających kanały alfa (dane o przeźroczystości). Większość obiektów o niskim priorytecie w scenie 3D, takich jak liście na drzewie, to w zasadzie prostokąty z teksturami na liściach, gdzie przeźroczystość (alfa) kształtuje kształt liścia. Rdzenie RT mają trudności z przecinaniem promieni z takimi obiektami, ponieważ nie są one w rzeczywistości w kształcie, który prezentują (są to po prostu prostokąty z teksturami, które dają iluzję kształtu). Rdzenie RT poprzedniej generacji musiały wielokrotnie współdziałać z etapem renderowania, aby zrozumieć kształt obiektu przeźroczystego, ponieważ nie były w stanie samodzielnie testować kanału alfa.
Rozwiązaniem tego problemu są Mikrosiatki Nieprzezroczystości (OMM). Podobnie jak DMM upraszcza geometrię, tworząc siatki mikro-trójkątów, OMM tworzy siatki prostokątnych tekstur, które są wyrównane z obszarami tekstury pozbawionymi kanału alfa. Dzięki temu rdzeń RT lepiej rozumie geometrię obiektu i może prawidłowo obliczać przecięcia promieni. To ma znaczący wpływ na wydajność cieniowania w aplikacjach nie korzystających z technologii śledzenia promieni, a także na ogólną wydajność. Praktyczne zastosowania OMM nie ograniczają się jedynie do obiektów o niskim priorytecie, takich jak roślinność, ale obejmują także efekty dymu i lokalnej mgły. Tradycyjnie istniało wiele nadmiernego rysowania dla takich efektów, ponieważ nakładano na siebie wiele tekstur, które wszystkie musiały być w pełni przetwarzane przez shadery. Teraz wykonywane są tylko piksele nieprzezroczyste — OMM dostarczają 30-procentowego przyspieszenia wypełniania bufora graficznego oraz wpływają na współczynnik klatek o 10 procent.
DLSS 3 Frame Generation
DLSS 3 wprowadza rewolucyjną nową funkcję, która obiecuje podwojenie liczby klatek przy porównywalnej jakości – nosi nazwę generacji klatek przy użyciu sztucznej inteligencji (AI frame-generation). Budując na fundamencie DLSS 2 i jego sztucznej super-rozdzielczości (skalowanie niższej rozdzielczości klatki do rozdzielczości natywnej przy minimalnej utracie jakości), DLSS 3 potrafi generować całe klatki za pomocą samej sztucznej inteligencji, bez zaangażowania potoku renderowania grafiki. Istnieje również możliwość włączenia generacji klatek w rozdzielczości natywnej bez upscalingu.
Co druga klatka w DLSS 3 jest zatem generowana przy użyciu sztucznej inteligencji, nie będąc repliką poprzednio renderowanej klatki. Jest to możliwe wyłącznie dzięki architekturze graficznej Ada, z uwagi na komponent sprzętowy o nazwie akcelerator przepływu optycznego (OFA), który pomaga przewidzieć, jak może wyglądać następna klatka, tworząc to, co NVIDIA nazywa polem przepływu optycznego. OFA zapewnia, że algorytm DLSS 3 nie jest dezorientowany przez statyczne obiekty w dynamicznej scenie 3D (takiej jak symulator wyścigowy). Proces ten w dużej mierze opiera się na zwiększeniu wydajności wprowadzonym przez format matematyczny FP8 czwartego pokolenia rdzenia Tensor. Trzeci kluczowy składnik DLSS 3 to Reflex. Redukując kolejkę renderowania do zera, Reflex odgrywa istotną rolę w zapewnieniu, że opóźnienie z włączonym DLSS 3 utrzymuje się na akceptowalnym poziomie. Połączenie OFA i rdzenia Tensor czwartego pokolenia to powód, dla którego do korzystania z DLSS 3 wymagana jest architektura Ada, i dlaczego nie zadziała na starszych architekturach.
Zrównoważony Podsystem Pamięci Ada
Poprzednia generacja karty graficznej GeForce RTX 3070 Ti posiadała 256-bitowy interfejs pamięci GDDR6, obsługujący 8 GB pamięci GDDR6X o prędkości 19 Gb/s (szerokość pasma 608 GB/s). Natomiast modele RTX 4070, RTX 4070 SUPER i RTX 4070 Ti korzystają z węższego interfejsu o szerokości 192 bitów. To jest zrekompensowane przez użycie szybszej pamięci o prędkości 21 Gb/s (szerokość pasma 504 GB/s). Zauważysz, że poza najwyższym modelem RTX 4090, każdy produkt w serii RTX 40 posiada interfejs pamięci o węższej szerokości w stosunku do poprzedniej generacji (choć z szybszą i większą pamięcią). Nie powinno to jednak martwić, a oto dlaczego. Dzięki nowej architekturze graficznej Ada Lovelace, NVIDIA postanowiła ponownie zrównoważyć podsystem pamięci, tak aby zależał on od większych pamięci podręcznych na chipie, umożliwiając zawężenie interfejsu pamięci GDDR6 GPU. Oczywistą korzyścią dla NVIDIA jest obniżenie kosztów, nie ma wątpliwości co do tego, ale NVIDIA twierdzi, że nie jest to duży problem dla GPU.
Pamięć podręczna ostatniego poziomu, czyli L2, w GPU NVIDIA Ada jest od 8 do 10 razy większa niż w poprzedniej generacji GPU Ampere. Układ AD104, zasilający RTX 4070 SUPER, posiada 48 MB pamięci L2, w porównaniu do 4 MB w układzie GA104, zasilającym RTX 3070 Ti. NVIDIA przedstawiła przykład, jak większa pamięć podręczna na chipie redukuje nacisk na pamięć wideo (operacje w pamięci GDDR6) o wartość od 40% do 60% na tym samym GPU, absorbując większą liczbę żądań dostępu do pamięci przez shadery.
Pamięć L2 stanowi zjednoczoną pamięć cache dla różnych GPC (Graphics Processing Clusters) GPU i ich lokalnych TPC (Texture Processing Clusters). Dane, które nie są wystarczająco „gorące” (czyli zbyt rzadko odwiedzane), aby pozostawać w małej pamięci cache L1 SM (Streaming Multiprocessor), są wypychane do pamięci cache L2, a w zależności od ich intensywności, przesyłane do pamięci wideo GDDR6. Pamięć L2 działa o rząd wielkości szybciej niż pamięć wideo, jeśli chodzi o czas opóźnienia, dlatego przechowywanie często odwiedzanych danych tam przynosi znaczne korzyści.
Jak wcześniej wspomnieliśmy na podstawie twierdzeń NVIDIA, to ponowne zrównoważenie podsystemu pamięci między pamięcią podręczną na chipie (LLC) a pamięcią wideo obniża dostęp GPU do tej drugiej o nawet 60%, co oznacza, że GPU może obejść się z węższym, 192-bitowym szerokim interfejsem pamięci GDDR6X. NVIDIA użyła pamięci generacyjnie szybszych – o prędkości 21 Gb/s w modelu RTX 4070 SUPER. Firma NVIDIA opracowała nową metodę prezentacji przepustowości pamięci, uwzględniając wkład pamięci L2, jej współczynnik trafień (hit-rate) i wynikowy spadek ruchu wideo w pamięci.
| Porównanie kart graficznych | Cores | ROPs | Core Clock | Boost Clock | Memory Clock | Memory |
|---|---|---|---|---|---|---|
| RTX 4060 Ti | 4352 | 48 | 2310 MHz | 2535 MHz | 2250 MHz | 8 GB, GDDR6, 128-bit |
| RX 6700 XT | 2560 | 64 | 2424 MHz | 2581 MHz | 2000 MHz | 12 GB, GDDR6, 192-bit |
| RTX 3070 | 5888 | 96 | 1500 MHz | 1725 MHz | 1750 MHz | 8 GB, GDDR6, 256-bit |
| RTX 3070 Ti | 6144 | 96 | 1575 MHz | 1770 MHz | 1188 MHz | 8 GB, GDDR6X, 256-bit |
| RX 6800 | 3840 | 96 | 1815 MHz | 2105 MHz | 2000 MHz | 16 GB, GDDR6, 256-bit |
| RX 7700 XT | 3456 | 96 | 2171 MHz | 2544 MHz | 2250 MHz | 12 GB, GDDR6, 192-bit |
| RX 6800 XT | 4608 | 128 | 2015 MHz | 2250 MHz | 2000 MHz | 16 GB, GDDR6, 256-bit |
| RTX 3080 | 8704 | 96 | 1440 MHz | 1710 MHz | 1188 MHz | 10 GB, GDDR6X, 320-bit |
| RTX 4070 | 5888 | 64 | 1920 MHz | 2475 MHz | 1313 MHz | 12 GB, GDDR6X, 192-bit |
| RX 7800 XT | 3840 | 96 | 2124 MHz | 2430 MHz | 2425 MHz | 16 GB, GDDR6, 256-bit |
| RX 6900 XT | 5120 | 128 | 2015 MHz | 2250 MHz | 2000 MHz | 16 GB, GDDR6, 256-bit |
| RX 6950 XT | 5120 | 128 | 2100 MHz | 2310 MHz | 2250 MHz | 16 GB, GDDR6, 256-bit |
| RTX 3090 | 10496 | 112 | 1395 MHz | 1695 MHz | 1219 MHz | 24 GB, GDDR6X, 384-bit |
| RTX 4070 Super | 7168 | 80 | 1980 MHz | 2475 MHz | 1313 MHz | 12 GB, GDDR6X, 192-bit |
| RTX 4070 Ti | 7680 | 80 | 2310 MHz | 2610 MHz | 1313 MHz | 12 GB, GDDR6X, 192-bit |
| RTX 4070 Ti Super | 8448 | 112 | 2340 MHz | 2610 MHz | 1400 MHz | 16 GB, GDDR6X, 256-bit |
| RX 7900 XT | 5376 | 192 | 2000 MHz | 2400 MHz | 2500 MHz | 20 GB, GDDR6, 320-bit |
| RTX 3090 Ti | 10752 | 112 | 1560 MHz | 1950 MHz | 1313 MHz | 24 GB, GDDR6X, 384-bit |
| RTX 4080 | 9728 | 112 | 2205 MHz | 2505 MHz | 1400 MHz | 16 GB, GDDR6X, 256-bit |
| RTX 4080 Super | 10240 | 112 | 2295 MHz | 2550 MHz | 1400 MHz | 16 GB, GDDR6X, 256-bit |
ASUS RTX 4070 SUPER DUAL
ASUS GeForce RTX 4070 SUPER Dual stanowi najlepsze wysiłki firmy w celu sprzedaży niestandardowego modelu RTX 4070 SUPER w cenie bazowej NVIDIA. W ostatnich kilku premiach GPU NVIDIA zachęca swoich partnerów do skoncentrowania się na dostarczaniu wartości swoim niestandardowym kartom graficznym w cenie sugerowanej przez producenta (MSRP), w tym udzielając im recenzji medialnych dzień wcześniej, co jest świetnym posunięciem. Teraz partnerzy są zachęcani do ulepszania swoich tańszych kart, co jest korzystne. Nie chcielibyśmy, aby najtańsza karta niestandardowego projektu wyglądała nieatrakcyjnie i pozostawiła złe pierwsze wrażenie u kupujących, zanim pojawią się recenzje bardziej zaawansowanych kart OC dzień później. ASUS doskonale to rozumie i zaprojektował piękną, bazową niestandardową kartę z najnowszej serii kart graficznych Dual. GeForce RTX 4070 SUPER jest częścią trzyelementowej aktualizacji środowego cyklu serii RTX 40, podobnie jak to miało miejsce w przypadku RTX 20-series SUPER. Nowe modele nie wprowadzają nowych funkcji, ale mają na celu zapewnienie poprawionej wydajności w określonych punktach cenowych w porównaniu do kart, które zastępują w hierarchii produktów.
Karta graficzna ASUS GeForce RTX 4070 SUPER Dual prezentuje się efektownym, dwukolorowym designem produktu, z kolejnymi matowymi czarnymi i przyciemnionymi, przezroczystymi elementami z poliwęglanu wieńczącymi radiator karty. Karta wykorzystuje parę dużych wentylatorów Axial Tech, wyposażonych w wirniki o strukturze pajęczynowej, kierujące przepływ powietrza wzdłuż osi. Ponieważ NVIDIA zwiększyła TGP dla RTX 4070 SUPER o 10% w porównaniu do RTX 4070, pojedyncze złącze zasilania PCIe 8-pin ustępuje miejsca nowoczesnemu 12VHPWR, dołączonyemu do karty jako adapter zaprojektowany przez NVIDIĘ. ASUS RTX 4070 Super Dual ma dokładnie ustaloną cenę na poziomie 600 USD. Dostępna jest także wariant z lekkim podkręceniem fabrycznym, nazwany Dual OC, którego cena powinna być nieco wyższa.
Zdjęcia karty graficznej ASUS
Zdjęcia: TechPowerUP
- ASUS Dual OC prezentuje się masywnie i muskularnie. Kolorystyka obejmuje głównie czernię, z subtelnymi akcentami szarości. Podczas gdy osłona głównego chłodzenia jest wykonana z tworzywa sztucznego, tylna płyta jest metalowa.
- Karta ma wymiary 27,0 x 13,5 cm, a jej masa wynosi 942 g.
- Aby zainstalować, konieczne jest zajęcie trzech slotów w komputerze. Zmierzyliśmy szerokość karty i wynosi ona 51 mm.
- Opcje łączności z monitorem oferują trzy standardowe porty DisplayPort 1.4a oraz jeden port HDMI 2.1a (identyczny z Ampere i taki sam jak w wersji non-Super Ada).
- Wszystkie karty graficzne GeForce RTX 4070 Super korzystają z złącza ATX 12VHPWR o konfiguracji 12+4 pin, w zestawie znajduje się kabel adaptera.
- Bezpośrednio obok wejścia zasilania znajduje się przełącznik dwubiosowy, umożliwiający przełączenie się na drugi, cichszy BIOS. Ten działa przy bardziej łagodnej krzywej wentylatora i zatrzymuje wentylator w trybie bezczynności.
Wnętrze karty graficznej
Zdjęcia: TechPowerUP
- ASUS umożliwia demontaż głównego osłonowego chłodzenia, co pozwala łatwo czyścić i wymieniać wentylatory, bez potrzeby wymiany pasty termoprzewodzącej na głównym chłodzeniu.
- Rozwiązanie termiczne w modelu ASUS Dual korzysta z czterech rur cieplnych. Główny radiator zapewnia również chłodzenie dla chipów pamięci oraz obwodów VRM.
- Tylna płyta została wykonana z metalu i stanowi ochronę karty przed uszkodzeniami podczas montażu i obsługi.
Płytka drukowana (PCB) – detale
Zdjęcia: TechPowerUP
- Napięcie GPU oparte jest na ośmio fazowym układzie, sterowanym przez kontroler uPI uP9512R.
- VRM GPU korzysta z komponentów Vishay SIC653A DrMOS 50 A.
- Napięcie pamięci to układ dwufazowy, sterowany przez kontroler uPI uP9529Q.
- W obszarze pamięci zastosowano układy Vishay SIC654A DrMOS 50 A.
- Pamięci GDDR6X pochodzą od Micron i noszą numer modelu D8BZC, który dekoduje się jako MT61K512M32KPA-21:U. Są one określone do pracy z częstotliwością 1313 MHz (efektywne 21 Gbps GDDR6).
ZOTAC RTX 4070 SUPER TRINITY
Zotac GeForce RTX 4070 SUPER Trinity Black to prawdopodobnie największa niestandardowa karta RTX 4070 SUPER dostępna w cenie sugerowanej detalicznie 600 USD. NVIDIA wprowadziła dziś w życie nową serię RTX 40 SUPER. To oznacza więcej wydajności i tym samym większy wybór przy istniejących pułapach cenowych. Nowy RTX 4070 SUPER, który dziś recenzujemy, zastępuje oficjalną cenę sugerowaną detalicznie RTX 4070, która teraz zaczyna się od 550 USD. Zotac zdecydowanie podniósł poprzeczkę w porównaniu do innych kart o sugerowanej detalicznej cenie, testowanych dzisiaj, oferując Trinity Black z dużym chłodzeniem z trzema wentylatorami, które wygląda jak jedna z tych kart z podniesioną ceną powyżej sugerowanej detalicznej, mimo że sama karta graficzna nie jest podkręcona. Powinno to przynieść korzyści dla temperatur i hałasu wentylatorów. NVIDIA zaleca nowy RTX 4070 SUPER do tych samych scenariuszy gamingowych, co inne karty z serii RTX 4070 – gry AAA w rozdzielczości 1440p z włączonym ray tracingiem; chociaż nasze testy przez ostatnie miesiące konsekwentnie pokazywały, że nawet starszy RTX 4070 jest zdolny do rozgrywki w jakości 4K Ultra HD. Możesz lekko zmniejszyć ustawienia wizualne lub skorzystać z funkcji DLSS, w tym nowej funkcji DLSS 3 Frame Generation, która jest teraz obsługiwana w imponującej liczbie tytułów AAA i e-sportowych.
Zotac RTX 4070 SUPER Trinity Black jest wyposażona w nowe rozwiązanie chłodzenia IceStorm 2.0, czyli dużego, trzyslotowego chłodzenia, korzystającego z ciężkiego dwustopniowego radiatora wentylowanego przez trzy wentylatory. Jest nawet kilka świateł RGB, coś, czego nie oczekujesz w przypadku MSRP. Jednak GPU trzyma się standardowych prędkości taktowania referencyjnych od NVIDIA: 2475 MHz w trybie boost i pamięć efektywna 21 Gbps GDDR6X. To prawdopodobnie dlatego firma zdecydowała się wycenić tę kartę na poziomie 600 USD MSRP. W porównaniu do RTX 4070, NVIDIA zwiększyła limit mocy TGP o 10%, aby obsłużyć wszystkie te dodatkowe shadery, co oznacza, że pojedyncze złącze PCIe 8-pin, które znajdowało się na niektórych kartach RTX 4070 w MSRP, ustępuje miejsca pełnemu złączu zasilania 12VHPWR. Dołączony jest również adapter kablowy.
Zdjęcie karty graficznej
- Zotac RTX 4070 Super Trinity prezentuje czysty motyw kolorystyczny z zaokrąglonym projektem chłodzenia. Z tyłu znajduje się metalowa płytka tylnej ścianki z wycięciem dla swobodnego przepływu powietrza.
- Wymiary karty wynoszą 31,0 x 12,0 cm, a jej masa to 1081 g.
- Montaż wymaga trzech slotów w systemie. Zmierzyliśmy szerokość karty, która wynosi 59 mm.
- Łączność z monitorem oferują trzy standardowe porty DisplayPort 1.4a i jeden HDMI 2.1a (takie same jak w przypadku Ampere i takie same jak w przypadku nie-Super Ada).
- Wszystkie karty graficzne GeForce RTX 4070 Super korzystają z złącza zasilania ATX 12VHPWR 12+4 pin, w komplecie znajduje się kabel adaptera.
Wnętrze karty
- System chłodzenia w modelu Zotac Trinity wyposażony jest w siedem rur cieplnych. Główny radiator zapewnia także chłodzenie dla układów pamięciowych oraz obwodu VRM.
- Metalowa płytka tylnej ścianki stanowi nie tylko ozdobę, ale pełni także funkcję ochronną dla karty, chroniąc ją przed uszkodzeniami podczas instalacji i obsługi.
Projekt płytki PCB
- Napięcie GPU obejmuje siedmio fazowy układ, sterowany kontrolerem uPI uP9512R.
- Składniki GPU odpowiadające za napięcie korzystają z elementów OnSemi NCP302150 DrMOS, 50 A prądu każdy.
- Napięcie pamięci jest dwufazowym projektem, zarządzanym przez kontroler uPI uP9529Q.
- W przypadku pamięci wykorzystywane są komponenty OnSemi NCP302150 DrMOS, 50 A prądu każdy.
- Czipy pamięci GDDR6X zostały stworzone przez firmę Micron i posiadają numer modelu D8BZC, co dekoduje się na MT61K512M32KPA-21:U. Są one zaprojektowane do pracy z częstotliwością 1313 MHz (efektywne 21 Gbps GDDR6).
PNY RTX 4070 SUPER VERTO
NVIDIA dziś wypuściła na rynek nową kartę graficzną GeForce RTX 4070 SUPER i pozwoliła nam podzielić się z Wami wynikami testów kart wycenianych według sugerowanej ceny detalicznej (MSRP), a testy kart z niestandardowymi overclockingami będą dostępne już jutro. Teraz mamy do czynienia z modelem PNY RTX 4070 SUPER Verto. Jeśli zależy Ci na konkretnej karcie graficznej i nie zależy Ci na 1-3% różnicy wydajności, którą oferują droższe karty z overclockingiem, warto rozważyć opcje w bazowej cenie. Karty te są zaprojektowane tak, aby spełniały prognozy wydajności GPU w cenie sugerowanej przez NVIDIA. PNY specjalizuje się w profesjonalnych kartach graficznych NVIDIA, a w przypadku serii RTX 40 firma ta przejęła większą kontrolę nad projektowaniem i produkcją swoich niestandardowych kart graficznych GeForce RTX. Odbiło się to szeroką poprawą jakości, wydajności i dostosowania akustycznego w tej generacji.
PNY RTX 4070 SUPER Verto prezentuje kompaktowy, lekki i prosty design, zaprojektowany tak, aby maksymalizować kompatybilność z obudową, przy równoczesnym zachowaniu niskiego poziomu hałasu. Zastosowano tu dwuslotowe rozwiązanie chłodzenia oraz długość karty wynoszącą 25 cm. NVIDIA zwiększyła łączną moc obliczeniową (TGP) RTX 4070 SUPER o 10% w porównaniu z poprzednim modelem RTX 4070, aby obsłużyć dodatkowe shadery. Dlatego też karta ta posiada złącze zasilania 12VHPWR, do którego dołączony jest adapter zaprojektowany przez NVIDIA. Cena karty PNY została ustalona na poziomie bazowym 600 USD dla tej karty graficznej.
- PNY RTX 4070 Super Verto prezentuje głównie czarny motyw kolorystyczny, z białymi akcentami pochodzącymi z logotypów PNY i GeForce. Istnieje wycięcie, przez które przepływa powietrze, osłona głównego chłodzenia jest wykonana z plastiku, podczas gdy tylna płytka jest metalowa.
- Karty mają wymiary 25,0 x 12,0 cm i ważą 677 g.
- Do zainstalowania potrzebne są dwa sloty w twoim systemie. Zmierzyliśmy szerokość karty, która wynosi 40 mm.
- Łączność z monitorem oferują trzy standardowe porty DisplayPort 1.4a i jeden HDMI 2.1a (takie same jak w przypadku Ampere i takie same jak w przypadku nie-Super Ada).
- Wszystkie karty graficzne GeForce RTX 4070 Super korzystają z złącza zasilania ATX 12VHPWR 12+4 pin, w komplecie znajduje się kabel adaptera.
Wnętrze karty graficznej
- Rozwiązanie termiczne w PNY Verto wykorzystuje trzy rurki cieplne i miedzianą podstawę. Główny radiator odpowiada także za chłodzenie układów pamięciowych i obwodu VRM.
- Tylne panele wykonane są z metalu, chroniąc kartę przed uszkodzeniami podczas montażu i obsługi.
Projekt płytki PCB
- Napięcie GPU przyjmuje formę siedmiofazowego układu, sterowanego przez kontroler uPI uP9512R.
- Dla napięcia GPU wykorzystano komponenty OnSemi NCP302150 DrMOS, 50 A każdy.
- Napięcie pamięci zostało zaprojektowane jako układ dwufazowy, sterowany przez kontroler uPI uP9529Q.
- W obszarze pamięci stosuje się układ dwufazowy oparty na elementach OnSemi NCP302150 DrMOS 50 A.
- Kości pamięci GDDR6X są produkowane przez firmę Micron i noszą numer modelu D8BZC, który dekoduje się jako MT61K512M32KPA-21:U. Są one specyfikowane do pracy z częstotliwością 1313 MHz (21 Gb/s efektywnego transferu GDDR6).
GAINWARD RTX 4070 SUPER GHOST
Gainward GeForce RTX 4070 SUPER Ghost to najbardziej przystępna cenowo karta graficzna tej firmy z serii RTX 4070 SUPER, która dzisiaj zadebiutuje. Jej cena mieści się w podstawowym MSRP od NVIDIA i jest skierowana do tych, którzy wybierają karty graficzne oparte na GPU, chcą je uzyskać w MSRP i niekoniecznie potrzebują fabrycznego podkręcania czy rozbudowanego chłodzenia. Gainward Ghost został zaprojektowany, aby maksymalnie komponować się z obudową, jest kompaktowy, zajmując tylko dwa sloty, i mierzy około 27 cm długości, co powinno pasować do większości obudów typu mid-tower, nawet z zamontowanym radiatorem z przodu. Nowa karta graficzna GeForce RTX 4070 SUPER jest częścią odświeżenia cyklu życiowego serii RTX 40 Ada. Rozszerzenie marki SUPER oznacza zwiększoną wydajność przy zachowaniu określonych cen, wykorzystując istniejący silnik, więc nie wprowadza żadnych nowych funkcji.
Gainward RTX 4070 SUPER Ghost to karta graficzna o prostym designie w cenie podstawowej 600 dolarów. Posiada duży radiator z aluminiowymi żebrowaniami, wentylowany przez dwa wentylatory, o grubości dwóch slotów, z zegarami GPU na poziomie referencyjnym NVIDIA – 1980 MHz w trybie podstawowym i 2475 MHz w trybie boost, oraz niezmienioną prędkością pamięci 21 Gbps GDDR6X.
Zdjęcia karty graficznej
- Gainward RTX 4070 Super Ghost prezentuje się w przeważającej kolorystyce czerni, która nabiera życia dzięki trójwymiarowej strukturze w głównym chłodzeniu, odbijającej światło pod różnymi kątami. Z drugiej strony karty znajduje się plastikowa płytka z wycięciem, które sprzyja swobodnemu przepływowi powietrza.
- Karty mają wymiary 27 x 13 cm i ważą 760 g.
- Aby zainstalować kartę, potrzebne są dwa gniazda w twoim systemie. Szerokość karty zmierzyliśmy na 41 mm.
- Opcje łączności z monitorem obejmują trzy standardowe porty DisplayPort 1.4a oraz jeden HDMI 2.1a (takie same jak w przypadku Ampere i bez zmian w stosunku do wersji non-Super Ada).
Wnętrze karty graficznej
- Gainward pozwala na demontaż osłony głównego chłodzenia, dzięki czemu wentylatory mogą być łatwo czyszczone i wymieniane, bez zakłócania pasty termoprzewodzącej na głównym chłodzeniu.
- Rozwiązanie termiczne w modelu Gainward Ghost wykorzystuje cztery rurki cieplne. Główny radiator zapewnia również chłodzenie dla układów pamięci oraz obwodów VRM.
- Tylne zabezpieczenie wykonane jest z tworzywa sztucznego, pełniąc funkcję ochronną przed uszkodzeniami podczas montażu i obsługi karty.
Projekt płytky PCB
- Napięcie GPU opiera się na układzie ośmiu faz, zarządzanym przez kontroler uPI uP9512R.
- Do regulacji napięcia GPU wykorzystano komponenty OnSemi NCP302150 DrMOS, 50 A prądu każdy.
- Napięcie pamięci to konstrukcja dwufazowa, zarządzana przez kontroler uPI uP9529Q.
- Dla pamięci wykorzystano komponenty OnSemi NCP302150 DrMOS 50 A.
- Chipy pamięci GDDR6X są produkcji Micron i noszą numer modelu D8BZC, który dekoduje się na MT61K512M32KPA-21:U. Ich specyfikacja zakłada pracę na częstotliwości 1313 MHz (efektywna przepustowość GDDR6 wynosząca 21 Gb/s).
| Elementy PCB | ASUS | ZOTAC | PNY | GAINWARD |
|---|---|---|---|---|
| Napięcie GPU | 8 faz – uP9512R | 7 faz – uP9512R | 7 faz – uP9512R | 8 faz – uP9512R |
| VRM GPU | Vishay SIC653A – 50A | OnSemi NCP302150 – 50A | OnSemi NCP302150 – 50A | OnSemi NCP302150 – 50A |
| Napięcie pamięci | 2 fazy – uP9529Q | 2 fazy – uP9529Q | 2 fazy – uP9529Q | 2 fazy – uP9529Q |
| VRM pamięci | Vishay SIC653A – 50A | OnSemi NCP302150 – 50A | OnSemi NCP302150 – 50A | OnSemi NCP302150 – 50A |
| Kości pamięci | Micron – D8BZC | Micron – D8BZC | Micron – D8BZC | Micron – D8BZC |
Platforma testowa – GeForce RTX 4070 SUPER
| Platforma testowa | |
|---|---|
| Procesor | Intel Core i9-13900K |
| Płyta główna | MSI Pro Z790-A WiFi DDR5 |
| Resizable BAR | Włączony, o ile było wsparcie |
| Pamięć RAM | Corsair 2x16GB DDR5-6000 MHz 36-38-38-76 |
| Chłodzenie | Cooler Master PL360 |
| Pasta termo. | Arctic MX-6 |
| Dyski twarde | Crucial P5 Plus 2TB |
| Zasilacz | Cooler Master MWE 1250 V2 Gold |
| System operacyjny | Windows 11 Pro 64-bit |
- Wszystkie karty graficzne są testowane z użyciem tej samej wersji gry.
- Wszystkie gry są ustawione na najwyższe ustawienia jakości.
- Filtr antyaliasingowy (AA) i anizotropowe filtrowanie (AF) są stosowane za pomocą ustawień w grze, a nie za pomocą panelu sterownika.
- Przed rozpoczęciem pomiarów, każdy test jest poprzedzony rozgrzaniem karty graficznej, aby zapewnić stabilny stan testowy. Dzięki temu karta nie będzie przyspieszać do nierzeczywistych wysokich częstotliwości przez kilka sekund, dopóki nie się nie nagrzeje, ponieważ to nie odzwierciedla długotrwałej rozgrywki.
- Dla lepszej przydatności w życiu codziennym, wszystkie testy gier wykorzystują własne sceny testowe w grze, a nie wbudowane benchmarki.
Każda gra jest testowana przy następujących rozdzielczościach ekranu:
- 1920x1080: Najpopularniejsza rozdzielczość monitora.
- 2560x1440: Pośrednia rozdzielczość między Full HD a 4K, o rozsądnych wymaganiach wydajnościowych.
- 3840x2160: Rozdzielczość 4K Ultra HD, dostępna na najnowszych monitorach wysokiej klasy.
Assassin’s Creed Valhalla
Cyberpunk 2077
DOOM Eternal
Dying Light 2
Elden Ring
F1 22
Far Cry 6
God of War
Red Dead Redemption 2
The Witcher 3 Wild Hunt
Średnia ilość FPS – RTX 4070 SUPER
Temperatury
| Temperatury & hałas | Spoczynek | Gaming | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GPU | Hałas | GPU | Hotspot | Pamięć | Hałas | RPM | |
| ASUS RTX 4070 Super Dual | 39°C | Fan Stop | 65°C | 80°C | 75°C | 33.4 dBA | 1422 RPM |
| Gainward RTX 4070 Super Ghost | 41°C | Fan Stop | 76°C | 89°C | 76°C | 39.3 dBA | 1934 RPM |
| NVIDIA RTX 4070 Super Founders Edition | 35°C | Fan Stop | 69°C | 83°C | 74°C | 35.1 dBA | 1862 RPM |
| PNY RTX 4070 Super Verto | 37°C | Fan Stop | 74°C | 87°C | 76°C | 38.1 dBA | 1794 RPM |
| Zotac RTX 4070 Super Trinity | 37°C | Fan Stop | 67°C | 78°C | 68°C | 28.8 dBA | 1273 RPM |
GeForce RTX 4070 SUPER – Podsumowanie
Z serią GeForce RTX 40 Super NVIDIA odświeża swoją gamę opartą na architekturze Ada na rok 2024. Na targach CES w Las Vegas firma ogłosiła trzy nowe jednostki: GeForce RTX 4070 Super, RTX 4070 Super Ti i RTX 4080 Super. Dziś embargo na recenzje referencyjnych kart RTX 4070 Super zostało zdjęte, recenzje kart RTX 4070 Super zostaną opublikowane, a pozostałe karty Super będą recenzowane przez cały styczeń. RTX 4070 Super jest zbudowany przy użyciu tego samego GPU AD104, które zasila RTX 4070, konfiguracja pamięci jest identyczna, podobnie jak funkcje technologiczne. To, co uległo poprawie, to liczba dostępnych rdzeni GPU – RTX 4070 nie-Super ma 5888 rdzeni, a Super ma 7168, co daje wzrost o +21%. Liczba jednostek ROP wzrosła o 16, z 64 do 80. To zbliża kartę do RTX 4070 Ti, która ma 7680 rdzeni (+7%) i tę samą liczbę jednostek ROP, również z 12 GB VRAM na 192-bitowej szynie. Rozmiar pamięci cache L2 na RTX 4070 Super jest taki sam jak na RTX 4070 Ti, obie karty mają 48 MB.
Prędkości zegarowe są ustawione do wersji Founders Edition od NVIDIA, otrzymujemy jednak dwubiosowy system z trybem cichym i wydajny system chłodzenia o szerokości trzech slotów. Średnia wydajność w naszym zestawie testowym w rozdzielczości 1440p pokazuje, że ASUS RTX 4070 Super Dual jest o 15% szybszy niż RTX 4070, co stanowi znaczącą poprawę w odniesieniu do modelu z poprzedniej generacji. Oznacza to, że karta jest w stanie dorównać flagowemu modelowi z poprzedniej generacji, RTX 3090, a różnica w porównaniu do RTX 4070 Ti zawęża się do zaledwie 7%. RTX 4070 Ti korzysta jednak z wyższego limitu mocy wynoszącego 285 W. Podczas gdy Radeon RX 7800 XT od AMD był nieco szybszy niż RTX 4070 w czystych scenariuszach rastrowych, sytuacja ta uległa zmianie dzięki RTX 4070 Super, który teraz jest o 8% szybszy – ważny cel, który NVIDIA osiągnęła z powodzeniem. Przepaść w porównaniu do RTX 4080 nadal jest dość duża, wynosząca +30%, co prawdopodobnie jest powodem, dla którego NVIDIA wprowadza modele RTX 4070 Ti Super i RTX 4080 Super, aby strategicznie pokryć istotne punkty w tym segmencie.
Z taką wydajnością RTX 4070 Super doskonale sprawdza się w rozdzielczości 1440p przy maksymalnych ustawieniach. Powinieneś być w stanie aktywować śledzenie promieni w większości tytułów. Dzięki nowoczesnemu skalowaniu nawet rozdzielczość 4K przy stabilnych klatkach na sekundę jest w zasięgu tej karty. Podobnie jak w przypadku innych kart GeForce 40, RTX 4070 Super obsługuje wszystkie technologie DLSS od NVIDIA: generowanie klatek DLSS 3 i odtwarzanie promieni DLSS 3.5. Ponadto możesz aktywować AMD FSR 2 i FSR 3 w grach, ponieważ te technologie działają na wszystkich GPU od różnych producentów. W zasadzie oznacza to, że będziesz zabezpieczony pod względem skalowania i generowania klatek. Choć DLSS 3 jest obecnie wiodącym rozwiązaniem z najlepszym wsparciem gier, AMD mocno naciska, a ich rozwiązanie generowania klatek trafi do kilku głównych tytułów w 2024 roku. Z technicznego punktu widzenia DLSS 3 jest lepszy, ponieważ korzysta z jednostki sprzętowej przepływu optycznego w GPU Ada, a NVIDIA Reflex pomoże zmniejszyć opóźnienie wejścia.
W przypadku rasteryzacji, skalowanie wydajności przy wyższych rozdzielczościach odstaje trochę, ponieważ karta jest nieco ograniczona w konfiguracji pamięci. Szczególnie przy 4K pamięć podręczna L2 jest trochę za mała, co oznacza, że będzie więcej transferów pamięci, które muszą przejść przez dość wąską 192-bitową magistralę pamięci. W rezultacie wydajność nie skaluje się tak dobrze jak w przypadku niektórych innych kart z bardziej zaawansowaną konfiguracją pamięci. Chociaż chciałbym zobaczyć więcej niż 12 GB VRAM w RTX 4070 Super, to niemożliwe z powodu GPU AD104, które ma 192-bitową magistralę pamięci, co ogranicza konfiguracje pamięci do 12 GB lub 24 GB. 24 GB jest zdecydowanie nadmiarowe dla tego segmentu i nie przekłada się naprawdę na wystarczającą wydajność, aby uzasadnić wyższe koszty. Patrząc na wyniki testów, konfiguracja 12 GB VRAM jest absolutnie wystarczająca do wszystkich gier. Jeśli chcesz być przygotowany na przyszłość, rozważ RTX 4070 Ti Super, który jest wyposażony w 16 GB VRAM – dokładnie do tych scenariuszy. AMD RX 7800 XT również ma 16 GB VRAM, ale w większości gier i tak przegrywa z 12 GB 4070 Super.
Efektywność energetyczna RTX 4070 Super jest nieco poprawiona w porównaniu z RTX 4070, prawdopodobnie dlatego, że niektóre z wyłączonych jednostek nie mogą być całkowicie odseparowane energetycznie w tej ostatniej, co oznacza, że nie przyczyniają się do wydajności, ale wciąż pobierają energię. Z zaledwie 220 W podczas grania, RTX 4070 Super jest bardzo wydajny. AMD Radeon RX 7800 XT zużywa nieco więcej energii – 250 W, czyli +15%, ale różnica jest naprawdę marginalna przy wszelkich rozważaniach dotyczących planowania mocy zasilacza i rachunku za prąd. Pomimo pewnych kontrowersji dotyczących złącza zasilania 12-pin, wszystkie karty RTX 4070 Super w niego wyposażone.
Generalnie, karta jest ciekawa, nieco potrząsa rynkiem kart graficznych, co jest idealne dla konsumentów. Jak tylko pojawią się pierwsze oferty w polskich sklepach, sprawdzimy jak wypadają w kontekście opłacalności. Przewidywana cena w Polsce, to około 3000 zł.
Pamiętajcie, że możecie korzystać z porównywarki kart graficznych na naszej stronie lub zajrzeć do naszego rankingu kart graficznych, gdzie znajdziecie najlepsze karty graficzne w różnych segmentach cenowych. Znajdziecie również śledzenie cen dla każdej z kart graficznych i procesorów, alerty o spadku cen, które możecie sobie ustawić, a najważniejsze, automatycznie wyliczaną i aktualizowaną opłacalność zakupu każdej karty graficznej. Dzięki czemu zawsze wiesz, co się opłaca kupić.
Maciek Wiśniewski
Entuzjasta komputerowy o głębokiej pasji do wszystkiego, co związane z technologią i komputerami. Moje zainteresowanie tym obszarem sięga dzieciństwa i od tamtej pory nieustannie rozwijam swoją wiedzę na ten temat.Posiadam solidną wiedzę w zakresie sprzętu komputerowego, od procesorów i kart graficznych po pamięć RAM i dyski SSD. Z przyjemnością złożę komputer od podstaw, dokonując starannie dobranych wyborów sprzętu, aby uzyskać optymalną wydajność.Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące komputerów, oprogramowania, gier czy technologii, z przyjemnością Ci pomogę. Razem możemy odkrywać fascynujący świat komputerowego wszechświata!
